De Nachtwacht

De Nachtwacht (1642) is een van de beroemdste schilderijen ter wereld, maar waarom is dat eigenlijk zo? In de 17de eeuw werden wel meer groepsportretten gemaakt waarop schutters en hun wapens te zien zijn. In de grote zaal van de Amsterdamse Kloveniersdoelen − waar De Nachtwacht overigens genoegen moest nemen met een hoekplaats – hingen alleen al vijf andere doeken met zulke gezelschappen. Toch heeft Rembrandt zijn collega’s veruit overtroffen. Zijn schilderij werd een levendig geheel, alsof het gezelschap het doek uit marcheert. Je hoort bijna het tromgeroffel en het wapengekletter.

Minstens zo interessant is de geschiedenis van De Nachtwacht, hoe die aan deze (onheuse) titel kwam en wie er vermoedelijk zijn afgebeeld – bestaande schutters en verzonnen figuranten. In het Rijksmuseum werd het immense doek vanaf het begin gepresenteerd als het hoogtepunt van de 17de-eeuwse Nederlandse schilderkunst – een positie die De Nachtwacht tot op de dag van vandaag nóg inneemt.

In deze uitgave uit de Rijksmuseum Reeks over De Nachtwacht geeft Rembrandt-expert Jonathan Bikker antwoord op vele vragen rondom dit meesterwerk.